Strona GłównaMetal
Heavy metal gatunek muzyczny, który wyewoluował
na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, z hard rocka, acid rocka i blues rocka, i
stał się podłożem kontrkultury metalowców. Zasadniczą różnicą pomiędzy hard
rockiem a metalem jest to, że utwory hardrockowe najczęściej komponowane są w
skalach durowych, podczas gdy heavymetalowe niemal wyłącznie w molowych.
Termin "heavy metal" używany jest w dwóch znaczeniach: jako
ogólna nazwa całego szeregu stylów muzycznych, wywodzących się z heavy metalu; w
tym znaczeniu używana jest również ogólna nazwa metal oraz jako jako określenie
muzyki granej przez zespoły metalowe w latach 70. i 80. XX wieku; w tym
znaczeniu używana jest również nazwa classic metal.
Początkowy, lecz już wyraźnie ukształtowany heavy metal,
można zaobserwować w muzyce grup Led Zeppelin i Black Sabbath. Jeśli chodzi o
korzenie, to jedni upatrują prototypu utworu heavymetalowego w piosence The
Beatles "Helter-Skelter" (z Białego Albumu) lub The Kinks "You Really Got Me",
inni zaś za pierwsze utwory protoheavymetalowe uznają przeboje grupy The Dave
Clark Five, szczególnie "Any Way You Want It" i "Glad All Over" z 1964 roku.
Zresztą nurt zapoczątkowany przez The Dave Clark Five nazywa się heavy drum albo
heavy bass, od ciężkiego, hałaśliwego i agresywnego brzmienia.
Niejasne jest pochodzenie nazwy heavy metal - istnieje tu
kilka wersji. Według jednej z nich pierwszy raz użyto jej w artykule
opublikowanym w 1967 roku w piśmie "Rolling Stone" na temat muzyki Jimiego
Hendriksa, w którym autor opisywał brzmienie gitarzysty jako (
) heavy metal
falling from the sky. Inne źródła odnoszą do opowiadania Williama S. Burroughsa
"The Heavy Metal Kid". Wreszcie inni skłonni są wywodzić termin z tekstu
piosenki grupy Steppenwolf "Born to Be Wild" (z filmu "Easy Rider"), w którym
pojawia się fraza heavy metal thunder, w odniesieniu do dźwięku pędzących
motocykli. Należy tutaj nadmienić, że w slangu motocyklistów amerykańskich
"heavy metal" jest określeniem na ciężki motocykl Harley-Davidson. Istotne jest
w tym zestawieniu słowo heavy. W slangu bitników, przedstawicieli oryginalnej
rockandrollowej subkultury, termin heavy music (ciężka muzyka) używany był na
określenie tych piosenek rockowych, w których wolne tempo połączone było z
przesterowanym, wzmocnionym dźwiękiem gitar. Nawiązanie do metalu ciężkiego
ukryte jest też w nazwie jednego z zespołów, z którego gatunek się wywodzi - Led
Zeppelin (Pierwsza nazwa Lead Zeppelin - Ołowiany Zeppelin). Pomysł zmiany nazwy
grupy The New Yardbirds na Led Zeppelin powstał po uwadze Keitha Moona z The Who,
w której muzykę zespołu określił on jako go over like a lead balloon
"przepływa nad nami jak ołowiany balon" (zeppelin to sterowiec).
Bez względu na źródła nazwy, już w połowie lat
siedemdziesiątych termin heavy metal był powszechnie używany na określenie
najcięższego gatunku hard rocka, choć sam styl daleki był wtedy jeszcze od
homogeniczności.
Pierwszą grupą grającą muzykę heavy metal w jej rozwiniętym
już kształcie, był Judas Priest. W swej symbolice odnosił się raczej do Black
Sabbath niż Led Zeppelin, rozciągając jej granice do ekstremum. Podstawowymi
cechami tej muzyki była ostra i dudniąca praca sekcji rytmicznej, dominacja
mocno przesterowanej, ostro grającej gitary elektrycznej (u niektórych grup
duetu gitar elektrycznych, u Iron Maiden nawet tria). Największą różnorodność
można zaobserwować w rodzaju śpiewu. Wokaliści zaadaptowali wiele różnych stylów
od gardłowego, bardzo szorstkiego śpiewu (Bona Scotta i Briana Johnsona z
AC/DC), przez wyjący lub mamroczący wokal, growl, aż do śpiewu czystym falsetem
(Stratovarius). Do najbardziej znanych grup heavymetalowych tego okresu należały
AC/DC, Judas Priest, Iron Maiden, Motörhead, Helloween, Saxon, Blue Öyster Cult,
czy Nazareth.
Początek lat 80. XX wieku był okresem wzmożonej popularności,
a jednocześnie wyraźnych jego przemian. Muzyka heavymetalowa, będąca ciągle
alternatywnym gatunkiem rocka, zaczyna dominować w radiu i rodzącej się wtedy
telewizji muzycznej. Miało to olbrzymi wpływ na zarówno wizualną stronę muzyki,
jak i samo jej brzmienie. Choć początkowo muzyka była ostra i agresywna,
nastąpiło stopniowe łagodzenie jej brzmienia. Popularność zyskują takie grupy,
jak Def Leppard, Van Halen, Scorpions, oraz te zbliżające heavy metal niemal do
popowego standardu, jak Bon Jovi, Poison. Do muzyki wprowadzono chórki,
instrumenty klawiszowe, a do scenicznej praktyki choreografię, fantazyjne stroje
i makijaż. Styl ten w literaturze angielskiej zwany hair metal lub big hair
metal, ze względu na wielkie tapirowane fryzury noszone przez muzyków, zapewne
doprowadziłby do ostatecznego wtopienia się gatunku w główny nurt rocka, gdyby
nie pojawienie się grupy Metallica. Formacja ta przywróciła gatunkowi jego dawną
surowość, odzierając go ze wszystkich popowych i medialnych naleciałości. Tak w
muzyce jak i prezentacji powrócono do korzeni, dodając jednak więcej subtelności
i wewnętrznej złożoności. Za Metallicą poszedł cały legion innych grup
rockowych, czyniąc heavy metal, coraz częściej nazywany po prostu metalem,
jednym z najpopularniejszych i najbardziej żywotnych kierunków we współczesnym
rocku. Z czasem też wykształciła się mnogość podgatunków i stylów metalowych,
często łączonych z innymi gatunkami muzycznymi (nu metal, hard core, industrial
metal). Warto również wspomnieć duże zasługi amerykańskiego zespołu Manowar dla
ratowania gatunku - zespół ten do dzisiaj śpiewa o metalu jako o najlepszym z
tworów muzycznych, o jego chwale. Z powodu licznego wykorzystywania w tekstach
określenia true metal ten nurt muzyki zaczęto określać mianem true metal.
Heavy metal to nie tylko gatunek muzyczny, lecz także szeroki
nurt we współczesnej kulturze masowej. Gatunek w swej sferze tekstowej odnosił
się do modnej fantastyki naukowej, fantasmagorii i humoreski opartej na czarnym
humorze. Nie stronił też od poruszania treści religijnych, a raczej
antyreligijnych, czy w skrajnych sytuacjach satanistycznych. Także niektóre
grupy metalowe zaadaptowały w swych tekstach skrajne, neonazistowskie i
szowinistyczne treści. Muzyka heavy metal była grana niemal wyłącznie przez
białych muzyków, więc często kojarzono ją z pewną formą kulturowego rasizmu.
Choć satanizm, rasizm i neonazizm stanowiły niewielki margines tego szerokiego
nurtu, wielu zaczęło traktować całą muzykę metalową jako skrajny i schyłkowy
gatunek muzyki popularnej. Innym aspektem heavy metalu była jego tajemniczość i
surowość, nieodparcie kojarzące się z gotykiem.
Rozpatrywanie muzyki metalowej w kategoriach tradycyjnej
estetyki jest bardzo trudne i zwodnicze. Twórcy metalowi, poza wczesnym okresem
i czasem hair metal, nie dbali o piękno swej muzyki. Bardziej interesującym dla
nich było wytworzenie odpowiedniego nastroju, zgodność ze standardem i
wykonawcza precyzja.
W okresie największej popularności gatunku rynek muzyczny
został zdominowany przez trzy nurty popową nową falę, rock głównego nurtu i
sam heavy metal. Właśnie te dwa ostatnie gatunki sobie przeciwstawiono. Główny
nurt reprezentowany przez takie grupy i artystów, jak Dire Straits, Sting czy
U2, uznano za tzw. inteligentny rock, gdy metalowi nadano miano prymitywnego
rocka. Podział taki był bardzo kontrowersyjny, gdyż w swej muzycznej treści
heavy metal często był dużo bardziej złożony niż inteligentny rock. W muzyce tej
łatwo jest odnaleźć wpływy muzyki klasycznej, zwłaszcza baroku. Czołowi muzycy
metalowi, głównie gitarzyści, przyznawali się do czerpania motywów z Bacha lub
Paganiniego, czasem dosłownie, jak użycie przez Accept fragmentu "Dla Elizy"
Beethovena w utworze "Metal Heart". Wiele aranżacji metalowych solówek
gitarowych do złudzenia przypomina barokowe aranżacje smyczkowe.
Instrumentaliści metalowi często też posiadali znakomite umiejętności
techniczne, daleko wyprzedzając muzyków grających inne gatunki rocka czy popu. Z
drugiej strony jednak subtelności te były niedostrzegalne dla przeciętnego
odbiorcy, który słuchał tej muzyki dla tzw. czadu lub zadymy.
W latach 90. XX wieku heavy metal ciągle był jednym z
dominujących gatunków rocka. Jego popularność spowodowała także to, że inne
gatunki i style rocka przejęły pewne cechy muzyki metalowej, głównie agresywność
i dynamikę. W porównaniu z raczej delikatną muzyką lat osiemdziesiątych, lata
dziewięćdziesiąte są okresem dominacji ciężkiego brzmienia także w obrębie
głównego nurtu rocka oraz grunge'u, który z heavy metalem jest blisko związany.
Często Heavy Metal błędnie jest utożsamiany z muzyką satanistyczną.
Tekst skopiowany ze strony http://www.wikipedia.pl/